Genel
Yapay zeka ile tedavi
Eyl
Yapay zeka ile tedavi;
Yeni yapay zeka modeli, şu anda tedavisi olmayan nadir hastalıklar da dahil olmak üzere binlerce hastalık için mevcut ilaçlardan olası tedavileri belirliyor.
Yapay zeka ile tedavi düşünüldüğünde dünya genelinde 7.000’den fazla nadir ve tanısı konulmamış hastalık bulunmaktadır.
Her ne kadar bu rahatsızlıkların her biri az sayıda insanda görülse de, bu hastalıkların toplamda insan ve ekonomiye maliyeti çok yüksektir; çünkü dünya çapında yaklaşık 300 milyon insanı etkilemektedirler.
Ancak bu rahatsızlıkların yalnızca yüzde 5 ila 7’si için FDA onaylı bir ilaç bulunduğundan, bunlar büyük ölçüde tedavi edilmiyor veya yetersiz tedavi ediliyor.Yeni ilaçlar geliştirmek zorlu bir meydan okumadır, ancak yeni bir yapay zeka aracı, mevcut ilaçlardan yeni tedavilerin keşfini hızlandırabilir ve nadir ve ihmal edilmiş rahatsızlıklara sahip hastalar ile onları tedavi eden klinisyenler için umut sunabilir.
TxGNN adı verilen yapay zeka modeli, tedavisi olmayan nadir hastalıklar ve durumlar için ilaç adaylarını belirlemek üzere özel olarak geliştirilen ilk modeldir.
Mevcut ilaçlardan 17.000’den fazla hastalık için ilaç adayları belirledi, bunların çoğu mevcut bir tedavi olmadan. Bu, herhangi bir AI modelinin bugüne kadar ele alabileceği en büyük hastalık sayısını temsil ediyor. Araştırmacılar, modelin ilk deneylerde üzerinde çalıştığı 17.000’in ötesinde daha fazla hastalığa uygulanabileceğini belirtiyorlar.
25 Eylül’de Nature Medicine’de açıklanan çalışma , Harvard Tıp Fakültesi’ndeki bilim insanları tarafından yönetildi . Araştırmacılar aracı ücretsiz olarak kullanıma sundular ve klinisyen-bilim insanlarını, özellikle tedavi seçeneği olmayan veya sınırlı olan durumlar için yeni terapiler arayışlarında bunu kullanmaya teşvik etmek istiyorlar.
HMS Blavatnik Enstitüsü’nde biyomedikal bilişim alanında yardımcı doçent ve baş araştırmacı Marinka Zitnik, “Bu araçla hastalık yelpazesinde yeni tedaviler belirlemeyi amaçlıyoruz ancak nadir, çok nadir ve ihmal edilmiş durumlar söz konusu olduğunda, bu modelin ciddi sağlık eşitsizlikleri yaratan bir boşluğu kapatmaya veya en azından daraltmaya yardımcı olabileceğini öngörüyoruz” dedi .
Harvard Üniversitesi Doğal ve Yapay Zeka Çalışmaları Kempner Enstitüsü’nde yardımcı öğretim üyesi olan Zitnik, “Yapay zekanın küresel hastalık yükünü azaltma, mevcut ilaçlar için yeni kullanımlar bulma vaadini tam da burada görüyoruz. Bu, aynı zamanda sıfırdan yeni ilaçlar tasarlamaktan daha hızlı ve daha uygun maliyetli bir tedavi geliştirme yoludur ” diye ekledi .
Yeni aracın iki temel özelliği bulunuyor: Birincisi, tedavi adaylarını olası yan etkilerle birlikte tanımlıyor, ikincisi ise kararın gerekçesini açıklıyor.
Toplamda araç, 17.080 hastalık için (hem FDA onaylı ilaçlar hem de şu anda klinik çalışmalarda olan deneysel ilaçlar) yaklaşık 8.000 ilaçtan ilaç adaylarını belirledi; bunlara, mevcut tedavisi olmayan durumlar da dahildi. Ayrıca, hangi ilaçların belirli durumlar için yan etkileri ve kontrendikasyonları olacağını da tahmin etti; bu, mevcut ilaç keşfi yaklaşımının çoğunlukla güvenliğe odaklanan erken klinik denemeler sırasında deneme yanılma yoluyla belirlediği bir şey.
İlaç yeniden kullanımı için önde gelen AI modelleriyle karşılaştırıldığında, yeni araç ilaç adaylarını belirlemede ortalama olarak yaklaşık yüzde 50 daha iyiydi. Ayrıca hangi ilaçların kontrendikasyonları olacağını tahmin etmede yüzde 35 daha doğruydu.
https://hms.harvard.edu/news/researchers-harness-ai-repurpose-existing-drugs-treatment-rare-diseases
